6 grudnia 2024

Zwolnienie lekarskie na chorego małżonka – kto może skorzystać i ile wynosi zasiłek opiekuńczy?

Czy potrzebujesz czasu na opiekę nad chorym małżonkiem, ale nie chcesz korzystać z urlopu? Możesz skorzystać z płatnego zwolnienia lekarskiego, podobnie jak w przypadku opieki nad dzieckiem.

Zgodnie z przepisami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub prowadząca własną działalność gospodarczą może liczyć na 14 dni w roku płatnego zwolnienia na opiekę nad członkiem rodziny. Świadczenie wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Dla przedsiębiorców warunkiem jest opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe – obowiązkowo lub dobrowolnie.

Zwolnienie lekarskie za opiekę nad członkiem rodziny

Zasiłek za czas zwolnienia przysługuje ubezpieczonemu tylko w sytuacji, gdy opieka dotyczy członka rodziny zamieszkującego pod jednym dachem. Ważnym warunkiem jest brak innych domowników, którzy mogliby przejąć obowiązki opieki w danym czasie.

Co istotne, przepisy przewidują różne zasady dotyczące długości zwolnienia w zależności od sytuacji. Na przykład, w przypadku opieki nad zdrowym dzieckiem do 8. roku życia czy chorym nastolatkiem, łączny czas płatnego zwolnienia w roku kalendarzowym nie może przekroczyć 60 dni. Gdy opieka dotyczy wyłącznie osób powyżej 14. roku życia, limit ten spada do 14 dni.

Opieka nad małżonkiem to tylko jeden z przypadków, w których można skorzystać z L4. Do członków rodziny zaliczają się również rodzice, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci powyżej 14. roku życia. Warunkiem jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.

Wysokość zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia za każdy dzień zwolnienia, w tym dni ustawowo wolne od pracy. Dla pracowników wysokość świadczenia oblicza się na podstawie średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, uwzględniając premie i nagrody, ale po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne.

Przedsiębiorcy również mają prawo do zasiłku, lecz jego wysokość zależy od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Jeśli opłacasz składki, wysokość świadczenia jest proporcjonalna do dochodu, od którego były one odprowadzane.

Dokumenty potrzebne do uzyskania świadczenia

Aby otrzymać zasiłek, konieczne jest dostarczenie odpowiednich dokumentów. Podstawowym jest zaświadczenie lekarskie (ZUS ZLA), które w bieżącym roku można jeszcze wystawiać w formie papierowej. Od stycznia 2018 roku obowiązkowa będzie forma elektroniczna – e-zwolnienie.

Dodatkowo konieczne jest złożenie oświadczenia na formularzu ZUS Z-15, w którym należy podać szczegóły dotyczące zwolnienia, takie jak dane osobowe, informacje o członku rodziny, a także wcześniejsze okresy korzystania z zasiłku.

Jeśli firma zatrudnia więcej niż 20 osób, świadczenie wypłaca pracodawca. W przypadku mniejszych przedsiębiorstw wypłatę realizuje bezpośrednio ZUS. W obu sytuacjach dokumenty należy złożyć u pracodawcy, który następnie, jeśli to konieczne, przesyła je do ZUS wraz z wypełnionym formularzem ZUS Z-3.

Zwolnienie lekarskie na chorego małżonka to forma wsparcia, która pozwala pogodzić życie rodzinne z zawodowym, dając możliwość opieki nad bliskimi bez rezygnacji z wynagrodzenia.